ทุกข์เกิดจากอะไร และจะดับทุกข์ได้อย่างไร, จะดับทุกข์ต้องดับที่การเกิด, ทำอย่างไรไม่ให้มีการเกิด, ต้องเห็นด้วยปัญญา เกิดความรู้คือ วิชชา รู้ในอริยสัจสี่ ว่าการเกิดเป็นทุกข์, การเกิด เกิดขึ้นได้เพราะจิตมีอวิชชาและการปรุงแต่งให้เกิดวิญญาณและนามรูป จึงเกิดสฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ชรา มรณะ เกิดทุกข์วนไปวนไป, หากแต่จิตที่สงบ ตั้งมั่นอยู่ในศีล สมาธิ ปัญญา มรรคมีองค์แปด จะทำให้จิตมีกำลัง พิจารณาใคร่ครวญธรรมให้เกิดปัญญาว่า ต้นตอของการเกิดคือ อวิชชาและสังขารการปรุงแต่ง, ดังนั้นเมื่อปัญญาที่รู้แจ้งเกิด จิตจะปราศจากอวิชชาและการปรุงแต่ง วิญญาณดับ นามรูปดับ สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ชรา มรณะ ก็ดับนั่นคือ ตัดวงจรการเกิด ความทุกข์จึงดับตลอดไป