พิจารณาทุกข์ พิจารณาการดับให้เกิดปัญญาได้อย่างไร อุปสมานุสติคือการระลึกถึงคุณของพระนิพพาน พระนิพพานคือความดับเย็น เพียงเรามีสติ สังเกตการเกิด สังเกตการดับของทุกๆสิ่งที่ผ่านเข้ามาทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เราจะเห็นว่า สิ่งใดมีความเกิดขึ้นแล้ว สิ่งนั้นย่อมมีความดับไป เป็นธรรมดา, สิ่งที่เกิดขึ้นแล้วไม่ดับ ไม่มี. นั่นคือเราเห็นความไม่เที่ยงในสิ่งนั้นแล้ว เห็นว่าสิ่งนั้นมีความทุกข์ซ่อนอยู่ เกิดปัญญาว่าสิ่งนั้น เป็นอนัตตา ไม่มีตัวตน ไม่ควรที่เราจะยึดไว้ เกิดปัญญาแล้วด้วย การยอมรับ เข้าใจสิ่งนั้น.