Q1: การพูดตรง ๆ
A: สัมมาวาจา 4 ประการ = พูดจริงไม่โกหก, ไม่พูดหยาบ, ไม่พูดยุยงให้แตกกัน, ไม่พูดเพ้อเจ้อ
- วาจาหยาบ = วาจาทิ่มแทง หอกคือปาก ไม่ใช่แค่คำหยาบ แต่รวมถึงคำพูดไม่หยาบแต่เนื้อหาทำให้สะเทือนใจ จิตเหินห่างจากสมาธิ
- ไม่พึงกล่าวคำล่วงเกินต่อหน้า = การเตือนเมื่อเขาทำไม่ดี ให้พูดเฉพาะกับเขาโดยตรง ไม่พูดขณะที่มีคนอื่นอยู่ และคำพูดนั้นต้อง 1. เป็นคำจริง 2. ประกอบด้วยประโยชน์ 3.ถูกเวลา 4. ผู้พูดมีจิตเมตตา
Q2: การแต่งกายไปวัดของคนเมืองกับคนชนบท
A: เกิดจากผัสสะที่มากระทบให้เกิดความพอใจหรือไม่น่าพอใจสำหรับคนเมืองมีมากกว่าคนในชนบท คนในชนบทจึงสำรวมอินทรีย์ได้มากกว่า
- ให้ดูที่คุณธรรมของแต่ละคนว่าสามารถตั้งคุณธรรมในการสำรวมอินทรีย์ได้มากน้อย ไม่ควรเหมารวมว่าเป็นคนเมืองหรือคนในชนบท
- ต้องอธิบายโทษหรือประโยชน์ด้วยสัมมาวาจา การช่วยเหลือเอื้อเฟื้อแนะนำจะเป็นความเจริญในธรรมวินัย
Q3: ทำบาปในวัด VS ทำบาปนอกวัด บาปต่างกันหรือไม่
A: ไม่ควรทำบาป ไม่ว่ามากหรือน้อย
- การกระทำจะเป็นบาปหนักหรือเบา ขึ้นอยู่กับเจตนา
- ขณะอยู่ในวัด เห็นพระพุทธรูป มีเครื่องเตือนให้เกิดหิริโอตัปปะ (ความละอายและเกรงกลัวต่อบาป) แต่ก็ละทิ้งหิริโอตัปปะนั้น แล้วทำบาป แสดงว่าต้องมีเจตนาในการกระทำมากกว่าอยู่นอกวัด
Q4: วิธีทำสมาธิสำหรับคนไม่มีเวลา
A: ในงานพบปะผู้ฟังประจำปี (26 ม.ค. 68) พระอาจารย์จะพูดเกี่ยวกับ “การเข้าถึงการมีอำนาจเหนือจิต เพื่อเข้าถึงทุกปัญหาของชีวิต ด้วยเครื่องมือแห่งสมาธิ 5 ประการ”
- เครื่องมือแรกที่ทำให้จิตเป็นสมาธิ คือ “สติ” โดยสติคือการสังเกตเฉย ๆ เหมือนยามเฝ้าดูคนเข้าออก ซึ่งคนเราสามารถมีสติในทุกอิริยาบถที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันได้ ถ้าไม่มีสติก็จะเกิดความเพลิน
- เครื่องมือที่ทำให้เกิดสติ เช่น การสังเกตลมหายใจเข้าออก หรือการจดจ่ออยู่กับอิริยาบถที่ทำงานอยู่
Q5: ปล่อยวาง คืออะไร
A: ปล่อยวาง คือ การวางความยึดถือ (อุปาทาน) ในขันธ์ 5, ในตัวตน, ในสิ่งนั้น โดยแยบคาย
- ปล่อยวางไม่ใช่ทำลายขันธ์ 5 และไม่ใช่การหนีปัญหา
- ต้องฝึกให้มีสติอยู่บ่อยๆ จิตก็จะสงบ เมื่อจิตสงบก็จะเกิดปัญญา เมื่อเกิดปัญญาแล้วก็จะสามารถแยกความแตกต่างระหว่างสิ่งที่เราไปยึดถือกับตัวความยึดถือได้ จิตก็อย่างหนึ่ง สิ่งที่เราไปยึดถือก็อย่างหนึ่ง ตัวความยึดถือก็อย่างหนึ่ง 3 อย่างนี้เมื่อมาอยู่ด้วยกันจึงคิดว่าเป็นอันเดียวกัน แต่ความจริงแล้วไม่ใช่ พระพุทธศาสนาจึงสอนให้แยกแยะแล้วกำจัดสิ่งที่ไม่ใช่เสีย แล้วรักษาสิ่งที่เป็นประโยชน์ไว้ ก็จะสามารถหลุดพ้นได้
- สุขทุกข์เกิดขึ้นเป็นธรรมดา เมื่อปล่อยวางได้แล้ว ก็จะมีสุขที่เหนือกว่าสุขเวทนาที่เกิดขึ้นจากสิ่งนั้น
Timeline
[03:00] การพูดตรง ๆ
[14:52] การแต่งกายไปวัด
[24:32] ทำบาปในวัด VS ทำบาปนอกวัด
[28:25] วิธีทำสมาธิสำหรับคนไม่มีเวลา
[42:30] ปล่อยวาง คืออะไร