“กิเลส” เป็นเหตุแห่งทุกข์ต้องละเสีย จึงอ้างอิงในส่วนของอังคุตตรนิการ ที่พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงไว้ในหมวด 6 ว่าด้วยวิธีการละกิเลส อาศัยธรรมหมวด 5 เป็นเหตุทำให้จิตหลุดพ้นจากกิเลสได้ กล่าวคือ การฟังธรรม การเทศน์สอน การทบทวน การคิดใคร่ครวญในธรรม หรือการทำสมาธิ

ธรรม 5 อย่างนี้ เมื่อปฏิบัติให้บ่อยแม้ข้อใดข้อหนึ่งก็จะเกิดความรู้ในอรรถธรรมมากขึ้น ส่งผลให้เกิดความปราโมทย์ ปีติ ทำให้กายระงับ และจิตเป็นสุข มีสติและสมาธิตั้งมั่นเป็นอารมณ์อันเดียว ซึ่งจิตที่มีสติตั้งมั่นนี้เองเป็นเหตุปัจจัยหมวด 6 ว่าด้วยการละกิเลส คือการสำรวม การพิจารณาก่อนเสพสิ่งต่าง ๆ การงดเว้นสิ่งควรงด การอดทน การละเรื่องกาม พยาบาท เบียดเบียน รวมถึงการภาวนาเพื่อให้เกิดโพชฌงค์ด้วย จะเห็นว่าธรรม 2 หมวดนี้ สอดคล้องรับกัน เป็นวิธีปฏิบัติเพื่อให้ถึงความดับทุกข์หรือมรรค 8 นั่นเอง


Tstamp

[00:46] ปฏิบัติภาวนา เจริญจิตตานุปัสสนา
[08:32] วิธีลดละ กิเลส
[11:15] กระบวนการ 6 อย่างแก้กิเลส
[16:55] การสังวร สำรวมอินทรีย์
[30:50] การอดทนต่อผัสสะ เพื่อไม่ให้อกุศลธรรมเกิด
[41:50] การบรรเทา การละ เรื่องกามพยาบาท เบียดเบียน
[46:21] การภาวนา เพื่อให้เกิดโพชฌงค์
[49:00] 5 เหตุและปัจจัย ที่ทำให้ธรรมะ 6 ประการเกิดขึ้นได้