Q : ควรตั้งจิตไว้อย่างไร เมื่อคิดไปในด้านอกุศล ?

A : เมื่อมีความคิดเข้ามา ที่สำคัญ คือ เราต้องตั้งสติ คอยสังเกต แยกแยะให้ดี จิตเมื่อตริตรึกไปในสิ่งไหน สิ่งนั้นจะมีพลัง ก็จะดึงไป ทำให้เราลืม เผลอ เพลินไป/ จิต ความคิด ใจ เป็นคนละอย่างกัน เราต้องเลือกให้จิตของเราคิดหรือไม่คิดได้ โดยให้เราเจริญสติให้มาก ถ้าสติเรามีกำลังมากขึ้น ๆ มันจะทำให้ความคิดที่ผ่านเข้า-ออก ถูกป้องกัน ถูกกำจัด ให้อยู่ในกุศลธรรมได้ดีมากขึ้นนั่นเอง

Q : โลกียฌาณ และ โลกุตตรฌาณ เหมือนหรือต่างกันอย่างไร ?

A : ส่วนที่เหมือนกันคือ ฌาน คือ การเพ่ง/เอาจิตจดจ่อ การรวมลงเป็นอารมณ์อันเดียว เรียกว่า สมาธิ / “โลกียฌาณ” คือ สมาธิที่ยังเกี่ยวเนื่องกับโลก ของหนัก มีทั้ง “สัมมาสมาธิ” และ “มิจฉาสมาธิ” / “โลกุตตรฌาณ” คือ การนำสมาธินั้น มาใช้ให้อยู่ในลักษณะเหนือบุญเหนือบาป เห็นโดยความเป็นของปฏิกูล เห็นโดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา เห็นตามอริยสัจสี่ แบบนี้คือจะไปสู่ระดับเหนือโลก พ้นจากโลก เป็น “สัมมาสมาธิ”

Q : จิตที่ตั้งมั่น สติสัมปัญชัญญะ และสติปัฎฐานสี่ เหมือนกัน เข้าใจถูกหรือไม่?

A : สัมมาสติ คือสติปัฏฐาน 4 จะทำให้เกิดสัมมาสมาธิ สมาธิทำให้เกิดปัญญา ปัญญาทำให้ไม่เพลินในอาการต่าง ๆ หรือเรียกว่าสัมปชัญญะ สติสัมปชัญญะหมายถึงระลึกรู้ในอาการต่าง ๆ ไม่เผลอเพลินในอาการต่าง ๆ ซึ่งจะเกิดสติสัมปชัญญะได้นั้น ต้องปฏิบัติตามมรรค 8


Timeline

[02:33] ควรตั้งจิตไว้อย่างไร เมื่อคิดไปในด้านอกุศล ?
[42:21] โลกียฌาณ และ โลกุตตรฌาณ เหมือนหรือต่างกันอย่างไร?
[48:28] จิตที่ตั้งมั่น สติสัมปชัญญะและสติปัฎฐานสี่ เหมือนกันเข้าใจถูกหรือไม่?