Q: ค้นหาสวดมนต์แปลเพื่อความเข้าใจได้ที่ไหนA: หาได้ง่าย ๆ ค้นจากอินเทอร์เน็ต เป็นข้อดีที่จะทราบความหมาย จะทำให้ซาบซึ้งยิ่งขึ้น 

Q: สมาทานศีลก่อนนอนได้หรือไม่A: ทำเวลาไหนก็ดีทั้งนั้น ดียิ่งขึ้นเมื่อสมาทานแล้วทำได้จริง ทำให้เจริญเป็นอริยศีล อริยสมาธิ อริยปัญญา 

Q: น้อมจิตไปเพื่อการนอนเพื่อว่าจะไปดี ดีหรือไม่A: พระพุทธเจ้าทรงสอนว่า ก่อนนอนให้ตั้งจิตว่า บาปอกุศลธรรมอย่าตามเราผู้ซึ่งนอนอยู่ไป และให้แผ่เมตตาเพื่อหลับเป็นสุข การนอนด้วยสติสัมปชัญญะ จะได้ชื่อว่าเป็นผู้ที่ตื่นอยู่ด้วยพุทธะ 

Q: กาลที่เหมาะสมต่อการทำวัตรA: เวลาไหนก็ได้ที่สะดวก ที่สำคัญ คือ ทำเป็นวัตร ทำเป็นประจำ 

Q: สั่งให้เขากำจัดปลวกโดยไม่ตั้งใจศีลจะขาดหรือไม่ แก้ไขอย่างไรA: ดูที่เจตนา มี 3 ระดับ แก้ไขไปตามสถานการณ์ โดยการแผ่เมตตาทำบุญให้จิตจะสบายขึ้นแล้วจะเข้าสมาธิได้  

Q: ทำสมาธิมาหลายวิธี สงสัยว่าควรวางจิตไว้ที่ไหนกันแน่A: ใช้เครื่องมือวิธีไหนก็ได้ที่ทำให้เกิดสมาธิ สมาธิเป็นสิ่งที่เกิดที่จิต จิตควรอยู่กับสติ ถ้าสติเกิดจะรู้ความเป็นไปไปในทางกาย ให้ทำการปรุงแต่งทางกายทางจิตให้ระงับ แต่ไม่ใช่ด้วยการบังคับ แต่ด้วยความสงบระงับ สมาธิจะดีขึ้น ๆ แล้วให้มีปัญญาเห็นความไม่เที่ยงตลอดกระบวนการนี้ แม้สติสมาธิก็ไม่เที่ยง แต่ยังคงสติและสมาธิไว้ แล้วจะเหลือจิตล้วน ๆ ให้เห็นจิตเองก็ไม่เที่ยง จะละความยึดถือแม้ในจิตได้ เดินมาตามทางนี้ ทำซ้ำ ๆ ทางเดิมสิ่งแวดล้อมเท่านั้นที่เปลี่ยน ทำให้ละเอียดเหมือนสับหมู ความก้าวหน้าจะมีได้ ส่วนการเห็นนิมิตเกิดได้เมื่อจิตสงบ ให้เห็นโดยความเป็นของไม่เที่ยง อย่าเพลินตามไป ให้มีสติ 

Q: สักกายทิฏฐิกับมานะต่างกันอย่างไรA: สักกายทิฏฐิเป็นสังโยชน์เบื้องต่ำ เป็นความเห็นตัวตนอัตตา มานะเป็นสังโยชน์เบื้องสูงระดับอรหันต์จึงจะวางได้ 

Q: งานทางโลกมากทำให้บรรลุช้าจริงหรือไม่A: ไม่แน่ ดูจากจิตตคหบดีก็สามารถบรรลุถึงอนาคามีแม้การงานมาก หรือดูจากภิกษุผู้การงานน้อยก็ยังไม่บรรลุธรรมข้อใดก็มีอยู่ 

Q: เบื่อนั่งสมาธิควรทำอย่างไรA: เป็นแบบทดสอบ ดั่งสนิมเกิดที่เหล็กเพื่อทำลายเหล็ก กิเลสนี้เกิดที่จิตทำลายจิต ให้ทำตามมรรคแปด 

Q: จะรู้ได้อย่างไรว่าเห็นเกิดดับของจริงA: ขั้นแรกก็ต้องคิดก่อน สัญญามาก่อนญาณ จากสัญญาจะมาเป็นญาณได้ก็ด้วยสมาธิ สติ ปัญญา 

Timeline
[02:39] แปลบทสวดมนต์กับความเข้าใจ
[12:58] อานิสงส์การสมาทานศีลก่อนนอน
[14:56] น้อมจิตไปเพื่อการนอน
[18:57] เวลาการทำวัตร
[22:24] ปลวกกับธรรม
[27:11] การนั่งสมาธิ
[41:15] สักกายทิฏฐิกับมานะ
[44:06] งานทางโลกกับการบรรลุธรรม
[52:21] การเห็นเกิดดับ