ธรรมอันเป็นเครื่องอยู่ตามลำดับ คือ อนุปุพพวิหาร 9 ประการ การเข้าออกสมาธิอันมีความสืบเนื่องต่อกันขึ้นไปโดยลำดับ ดังนี้ 1) ปฐมฌาน 2) ทุติยฌาน 3) ตติยฌาน 4) จตุตถฌาน 5) อากาสานัญจายตนะ 6) วิญญาณัญจายตนะ 7) อากิญจัญญายตนะ  8) เนวสัญญานาสัญญายตนะ และ 9) สัญญาเวทยิตนิโรธ นี้คือ วิหารธรรม อันเป็นเครื่องอยู่ของจิต 9 ระดับ  บุคคลผู้เฉลียวฉลาดรอบรู้ในสมาธิ มีความเฉียบแหลมในการสงัดจากอกุศลธรรม ทำให้เจริญ ทำให้มาก รอบรู้ซึ่งนิมิตแห่งสมาธิ เปรียบได้กับแม่โคผู้ชาญฉลาดที่เที่ยวไปตามภูเขา ย่อมรู้จักเขต ย่อมฉลาดที่จะเที่ยวไปบนภูเขาที่ขรุขระ และรอบรู้ในการเดิน การยันเท้าบนภูเขานั้น