ไม่ฟุ้งไปซ่านไปในความคิดไม่ว่าจะเรื่องดีหรือเรื่องไม่ดีด้วยสติที่รักษาจิต ไม่ตั้งสยบอยู่ในภายในด้วยการเห็นโทษ คือ ความไม่เที่ยงของในสมาธินั้น เมื่อไม่ติดอยู่ในสิ่งนี้ คือ ไม่มีความยึดมั่นถือมั่น แม้ในความคิดนึกภายนอก คือ ไม่ฟุ้งไปไม่ซ่านไปในภายนอก ไม่มีความยึดมั่นถือมั่นแม้ความสงบจากสมาธิที่เกิดขึ้นจากในภายใน คือ ไม่ตั้งสยบอยู่ในภายใน พอไม่ยึดถือทั้งนอกและใน ก็จะไม่สะดุ้ง 

ไม่สะดุ้งไปตามการเปลี่ยนแปลงของความคิดบ้างของสมาธิในภายในบ้าง ไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นรูปเวทนาสัญญาสังขารหรือวิญญาณในภายนอกในภายใน ไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นขันธ์ห้าที่หยาบละเอียดเลวประณีต มีในที่ไกลหรือว่าที่ใกล้ อดีตอนาคตหรือปัจจุบัน เมื่อไม่สะดุ้งสะเทือนเปลี่ยนแปลงไปตามความเปลี่ยนแปลงของขันธ์ทั้ง 5 จิตนั้นก็ดำรงอยู่ด้วยดี มันก็มีความร่าเริงมีความพ้น นั่นคือวิมุต จิตที่มีวิมุตเป็นที่แล่นไปสู่ จิตนั้นจะมีนิพพานเป็นที่แล่นไปสู่ สามารถที่จะเย็นคือนิพพาน เย็นอยู่ในภายใน พ้นทุกข์เลย ในที่ ๆ อยู่นี่แหละ


ฟัง พิจารณาปัจจัยในภายในออกอากาศทาง FM92.5 เมื่อวันที่ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2563


Timeline
[02:23] พิจารณา “เหตุปัจจัย”| ไม่ฟุ้งไปภายนอกไม่ตั้งสยบในภายใน
[05:44] กระบวนการที่ทำให้เกิดความคิด
[10:35] เมื่อจิตฟุ้งไปซ่านไปในภายนอกและวิธีแก้
[27:27] ความคิดแบบพระพุทธเจ้า
[35:12] วงรอบการพัฒนาจิต
[39:19] เมื่อจิตตั้งสยบอยู่ในภายใน และวิธีแก้
[43:03] จิตที่ดีต้องฝึกได้สั่งได้
[51:35] เพราะไม่มีความยึดมั่นถือมั่นจิตจึงไม่สะดุ้ง