หลายๆ ครั้งที่เมื่อนั่งสมาธิแล้วสงบ มักจะเกิดคำถามว่าควรทำอย่างไรต่อไป อาการเช่นนี้เราเรียกว่า "เพลินในสมาธิ" ซึ่งเกิดจากอวิชชาที่เป็นความไม่รู้ในอริยสัจสี่นั่นเอง สมาธิที่ตั้งไว้แล้วแต่ไม่ทราบว่าจะทำอย่างไรต่อไป เพราะสมาธิลึกลงไป แต่สติมีกำลังละเอียดไม่เพียงพอตามกำลังของสมาธิ  อย่าหลงเพลินไปในสมาธินั้นๆ ต้องตั้งสติขึ้นและใช้สติเพื่อแยกแยะ เพื่อให้เห็นว่าสมาธิเองก็ไม่เที่ยงเช่นกัน กำจัดเหตุของความเสื่อมออกไปให้หมด โดยไม่อยาก ไม่บังคับ ในทางตรงข้ามกันหากจะทำให้ความเจริญมีมากขึ้น ก็ต้องสร้างเหตุของความเจริญด้วยการทำให้มาก เจริญให้มาก ทำอยู่อย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ ไม่ขาดสาย ซึ่งจะทำให้เกิดการพัฒนาในทางที่ดีได้มากขึ้นนั่นคือ "การภาวนา"  ความเสื่อมจะเจริญขึ้นก็มีเหตุของความเสื่อม ความเสื่อมถ้ามันจะเสื่อมไปมันก็ต้องอยู่ที่เหตุของมันหายไป เราจึงต้องใช้สติเพื่อแยกแยะ ประกอบกับสมาธิที่จิตมีอารมณ์เป็นอันเดียว จะทำให้เกิดปัญญามองเห็นตามความเป็นจริงได้ ว่าสิ่งใดก็ตามที่เป็นเหตุปัจจัย เป็นเงื่อนไขที่ปรุงแต่งกันมา ย่อมไม่เที่ยง จะทำให้สามารถปล่อยวางความยึดถือลงได้ในที่สุด