ประวัติความเป็นมาและบุพกรรมในชาติก่อน การบรรลุธรรม ความเป็นเอตทัคคะ และต้นบัญญัติสิกขาบท (ถ้ามี) ของ นางอุตตรานันทมาตา พระนางสุปปวาสา และนางสุปปิยา (พระไตรปิฎกเล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ 12: อังคุตตรนิกาย เอกกนิบาต เอตทัคควรรค ข้อที่ 262-264) 

นางอุตตรานันทมารดา เอตทัคคะในฝ่ายผู้เพ่งด้วยฌาน 

นางอุตตรา เป็นลูกสาวของปุณณเศรษฐี เมื่อนางแต่งงานออกเรือนไป ด้วยนางบรรลุโสดาปัตตผล เมื่อถึงวันเข้าพรรษานางจึงขอสามีให้อนุญาตไปรักษาศีลอุโบสถเดือนละ 8 วัน แต่สามีไม่อนุญาต นางจึงส่งข่าวไปบอกบิดามารดาว่า ไม่สามารถจะอธิษฐานองค์อุโบสถแม้สักวันเดียว บิดาจึงส่งเงินมาให้นางจ้าง นางสิริมา หญิงโสเภณีให้มาทําหน้าที่ปรนนิบัติบำรุงบำเรอสามีแทน ส่วนตนและหญิงบริวารก็จัดหาอาหาร เพื่อถวายพระพุทธเจ้าและพระสาวก ฝ่ายนางสิริมา เมื่อเห็นสามียืนมองดูนางอุตตราจัดแจงอาหารอยู่ที่หน้าต่างพร้อมรอยยิ้ม จึงเกิดความไม่พอใจ รีบลงจากเรือนไปเพื่อจะทำร้ายนางอุตตรา ซึ่งแม้นางอุตตราเห็นกิริยาอาการของนางสิริมาอย่างนั้นแล้ว ก็ได้เข้าฌานทั้ง ๆ ที่กำลังยืนอยู่ เจริญเมตตาจิตเป็นอารมณ์ แผ่เมตตาไปยังนางสิริมาในขณะที่ตักน้ำมันร้อน ๆ เทราดไปบนศีรษะของนางอุตตรา น้ำมันร้อน ๆ นั้น ไม่อาจทำอันตรายใด ๆ ได้เลย นางสิริมาเห็นเช่นก็ตกใจ กลับได้สติ สำนึกตัวว่าเป็นผู้มาอยู่เพียงชั่วคราว จึงวิงวอนขอให้นางอุตตรยกโทษให้ ต่อมานางสิริมาได้ฟังธรรมจากพระพุทธเจ้า และได้ดำรงอยู่ในโสดาปัตติผล 

พึงชนะความโกรธด้วยความไม่โกรธ พึงชนะคนไม่ดีด้วยความดี พึงชนะคนตระหนี่ด้วยการให้ พึงชนะคนพูดเท็จด้วยคำจริง ฯ 

พระนางสุปปวาสา เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายของมีรสอันประณีต 

พระนางสุปปวาสา เป็นพระราชธิดาของพระเจ้าโกลิยะ พระนางเป็นผู้ที่มีบุญมาก แต่เมื่อพระนางตั้งครรภ์ ก็ผิดกว่าหญิงอื่น ๆ เพราะตั้งครรภ์ถึง 7 ปี  7 วัน จึงประสูติพระสีวลี และในขณะที่คลอดก็ได้ทุกขเวทนาเป็นอันมาก แต่ด้วยปัญญาของพระนางจึงย่อมอดกลั้นได้ด้วยการตรึกใน 3 ข้อว่า ‘พระผู้มีพระภาคพระองค์นั้น ตรัสรู้ด้วยพระองค์เองโดยชอบหนอ ย่อมทรงแสดงธรรมเพื่อละทุกข์เห็นปานนี้ พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคพระองค์นั้น ปฏิบัติดีหนอ ปฏิบัติเพื่อละทุกข์ เห็นปานนี้ นิพพานซึ่งเป็นที่ไม่มีทุกข์เห็นปานนี้ เป็นสุขดีหนอ'  

“ดูก่อนสุปปวาสา บุคคลผู้ถวายโภชนาหารแก่ปฏิคาหก (ผู้รับ) ชื่อว่าให้สิ่งอันประเสริฐทั้ง ๕ ประการ คือ ให้อายุ ให้วรรณะ ให้สุขะ ให้พละ และให้ปฏิภาณ 

ดูก่อนสุปปวาสะ บุคคลผู้ให้ของเช่นไรก็ย่อมได้ของเช่นนั้น คือ ผู้ให้อายุ ก็ย่อมเป็นผู้มีส่วนแห่งอายุ ทั้งที่เป็นของทิพย์ ทั้งที่เป็นของมนุษย์ เป็นต้น ผู้ให้สิ่งอื่น ๆ ก็พึงทราบโดยนัยเดียวกัน” 

นางสุปปิยา เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุไข้ 

นางสุปปิยา เมื่อได้ทราบข่าวการเสด็จมาของพระพุทธเจ้า จึงเข้าได้มาเฝ้าฯ พร้อมฟังพระธรรมเทศนาแล้ว บรรลุโสดาปัตติผล มีวันหนึ่งนางได้ไปฟังธรรมที่วัด และก่อนที่จะกลับบ้านได้เดินเยี่ยมเยือนพระภิกษุภายในวัดนั้น พบภิกษุไข้รูปหนึ่งทราบว่าท่านควรได้อาหารที่มีมีรส (เนื้อ) จึงจะจัดมาถวาย แต่ในคราวนั้นไม่สามารถหาซื้อปวัตตมังสะ (เนื้อที่ขายกันในตลาด) ได้เลย ด้วยความที่นางเป็นผู้มีความเลื่อมใสศรัทธาอย่างแรงกล้า จึงสละเนื้อขาของตนปรุงเป็นอาหารถวายแทน ทำให้เป็นเหตุแห่งต้นบัญญัติสิกขาบทห้ามภิกษุฉันเนื้อมนุษย์ 

แนะนำรับฟังเพิ่มเติมได้ที่ Playlists: นิทานพรรณนา  E01S24 


Timeline
[05:50] เรื่องราวของนางอุตตรา
[11:00] นายบุณณะและภรรยาถวายภ้ตพระสารีบุตร
[17:05] สุมนเศรษฐีผู้นับถือเดียรถีย์
[26:10] เรื่องราวพระนางสุปปวาสา
[34:50] ข้อเสนอ 3 ข้อของเศรษฐีอุปัฏฐาก
[41:30] บุพพกรรมของพระนางสุปปวาสาและพระโอรส
[46:00] เรื่องราวของนางสุปปิยา
[52:45] ข้อสังเกตจากเรื่องราวของนางสุปปิยา