เริ่มประเด็น การดูแลพ่อแม่ไม่ได้ตั้งอยู่ในศีลธรรม ที่ไม่ได้เลี้ยงเรา ยังต้องกระทำตอบหรือไม่ หรือเมื่อเลี้ยงดูกตัญญู กตเวทีแล้ว แต่ชีวิตไม่เจริญขึ้นจะทำอย่างไร 

บุพการีคือการอุปการะผู้อื่นก่อน กตัญญูคือรู้คุณ กตเวทีคือการตอบแทน ดังนั้นการกระทำตอบที่เหมาะสมคือ ประดิษฐานบิดามารดาให้ตั้งอยู่ในศีล ศรัทธา จาคะ ปัญญา 

การทำความดีเพื่อความดี ทำความดีไม่ใช่จะหวังว่า ชีวิตฉันจะต้องร่ำรวย มั่นคง ปูด้วยพรมแดง ไปนั่งสมาธิปฏิบัติธรรมแล้ว กตัญญูต่อพ่อแม่แล้ว มันต้องถูกหวยบ้างสิ ต้องมีความสุขในชีวิตบ้างสิ ถ้าเราจะทำความดีเพื่อให้ได้ผลในทางกาม อันนี้คุณคิดผิดแล้ว! 

ตั้งจิตระลึกถึงความดีให้ถูกต้องมาในทางคำสอน ความดีนั้นอยู่กับเรา อย่างไรก็ตาม ความกตัญญู กตเวทีเป็นสิ่งที่ต้องมี จะยกเว้นกับใคร ๆ ไม่ได้ ความกตัญญูกตเวทีต่อให้กับคนที่เขาไม่ดี เราก็ต้องรู้จักทำให้มันเหมาะสม คือ ถ้าคนไม่ดีเราจะเอาอาวุธให้เขามันไม่ถูก แต่คนไม่ดี เรายิ่งต้องเอาความดีให้ท่านเลย ให้มีศรัทธา ศีล จาคะ ปัญญา ถึงจะมีความเหมาะสมกัน  

วิธีตอบแทนบุญคุณพ่อแม่ที่ดีที่สุด พระพุทธเจ้าตรัสไว้ในในพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐  พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๒ อังคุตตรนิกาย เอก-ทุก-ติกนิบาต 

 [๒๗๘] ดูกรภิกษุทั้งหลาย เรากล่าวการกระทำตอบแทนไม่ได้ง่ายแก่ท่านทั้ง ๒ ท่านทั้ง ๒ คือใคร คือ มารดา ๑ บิดา ๑ ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุตรพึงประคับประคองมารดาด้วยบ่าข้างหนึ่ง พึงประคับประคองบิดาด้วยบ่าข้างหนึ่งเขามีอายุ มีชีวิตอยู่ตลอดร้อยปี และเขาพึงปฏิบัติท่านทั้ง ๒ นั้นด้วยการอบกลิ่นการนวด การให้อาบน้ำ และการดัด และท่านทั้ง ๒ นั้น พึงถ่ายอุจจาระปัสสาวะบนบ่าทั้งสองของเขานั่นแหละ ดูกรภิกษุทั้งหลาย การกระทำอย่างนั้นยังไม่ชื่อว่าอันบุตรทำแล้วหรือทำตอบแทนแล้วแก่มารดาบิดาเลย 

ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง บุตรพึงสถาปนามารดาบิดาในราชสมบัติ อันเป็นอิสราธิปัตย์ ในแผ่นดินใหญ่อันมีรตนะ ๗ ประการมากหลายนี้ การกระทำกิจอย่างนั้น ยังไม่ชื่อว่าอันบุตรทำแล้วหรือทำตอบแทนแล้วแก่มารดาบิดาเลย ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะมารดาบิดามีอุปการะมาก บำรุงเลี้ยง แสดงโลกนี้แก่บุตรทั้งหลาย ส่วนบุตรคนใดยังมารดาบิดาผู้ไม่มีศรัทธา ให้สมาทานตั้งมั่นในศรัทธาสัมปทา ยังมารดาบิดาผู้ทุศีล ให้สมาทานตั้งมั่นในศีลสัมปทา ยังมารดาบิดาผู้มีความตระหนี่ ให้สมาทานตั้งมั่นในจาคสัมปทา ยังมารดาบิดาทรามปัญญา ให้สมาทานตั้งมั่นในปัญญาสัมปทา ดูกรภิกษุทั้งหลาย ด้วยเหตุมีประมาณเท่านี้แล การกระทำอย่างนั้น ย่อมชื่อว่าอันบุตรนั้นทำแล้ว และทำตอบแทนแล้ว แก่มารดาบิดา ฯ 

แนะนำรับฟังเพิ่มเติมได้ที่ : การประดิษฐานแก่บิดามารดา , เมื่อไม่กตัญญุตา ก็ยากจะบรรลุธรรม , สากัจฉาธรรม – การตอบแทนบุญคุณบิดามารดา  

#1946-1u0205