ขุดเพชรจากพระไตรปิฎก พระมหากัปปินเถระ พระสาคตเถระ พระราธเถระ และพระโมฆราชเถระ (พระไตรปิฎกเล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ 12: อังคุตตรนิกาย เอกกนิบาต เอตทัคควรรค ข้อที่ 231-234)ประวัติความเป็นมาและบุพกรรมในชาติก่อน การบรรลุธรรม ความเป็นเอตทัคคะ และต้นบัญญัติสิกขาบท ของพระภิกษุ 4 รูป   พระมหากัปปินเถระ เอตทัคคะในทางผู้ให้โอวาทภิกษุ  เราได้สดับว่า "พระพุทธเจ้าทรงอุบัติขึ้นแล้ว, พระธรรมอุบัติขึ้นแล้ว, พระสงฆ์อุบัติขึ้นแล้ว’ จักไม่กลับอีก, เราจักอุทิศต่อพระศาสดา ไปบวชในสำนักของพระองค์"  พระมหากัปปินะ ไม่ว่าท่านจะอยู่ในที่พักหรือที่ใดก็ตามท่านมักจะเปล่งอุทานว่า “สุขหนอ สุขหนอ” อยู่เสมอ ภิกษุทั้งหลายคิดว่าท่านยังรำลึกถึงความสุขในราชสมบัติอยู่ จึงพากันไปกราบทูลพระพุทธเจ้า พระพุทธองค์แม้ทรงทราบแล้ว แต่ก็รับสั่งให้พระมหากัปปินะเข้าเฝ้าแล้วตรัสถามเหตุแห่งการเปล่งอุทานให้ได้ยินกันทั่ว ณ ที่นั้น เพื่อคลายความสงสัยแล้วตรัสว่า:-   "…บุคคลผู้เอิบอิ่มในธรรม มีใจผ่องใส ย่อมอยู่เป็นสุข, บัณฑิตย่อมยินดีในธรรมที่พระอริยเจ้าประกาศแล้วทุกเมื่อ."  พระมหากัปปินะได้ให้โอวาทแก่ภิกษุคราวเดียว 1,000 รูป และทั้งหมดบรรลุพระอรหันต์ ได้จึงได้รับการยกย่องจากพระพุทธเจ้าว่าเลิศกว่าภิกษุทั้งหลายด้านเป็นผู้ให้โอวาทภิกษุ  พระสาคตเถระ เอตทัคคะในทางผู้ชำนาญเตโชสมาบัติ  พระสาคตะ มีความชำนาญเป็นพิเศษในการเข้าเตโชสมาบัติ ครั้งหนึ่งท่านตามเสด็จพระพุทธเจ้ามาถึงท่าเรืออัมพะ หมู่บ้านภัททวติกะ[...]