พระพุทธเจ้าเป็นคนฉลาดในการตัดกระแสแห่งมาร เปรียบเหมือนนายโคบาลที่ฉลาด พาวัวทั้งฝูงที่มีทั้งฉลาดแข็งแรงมากน้อยข้ามแม่น้ำไปยังฝั่งโน้นโดยปลอดภัย ฝั่งโน้นคือนิพพาน นายโคบาลที่ฉลาด ต้องฉลาดในจุดท่าลง ฉลาดในเส้นทางที่จะไป ฉลาดในท่าที่จะขึ้นที่ไม่ควรมีท่าเดียว เพราะกำลังของแต่ละโคไม่เท่ากัน เช่น ท่าของนิพพานมีหลายท่า โคที่ข้ามแม่น้ำนี้มีหลายระดับ ตั้งแต่โคจ่าฝูงจนถึงโคที่อ่อนแอที่สุด เช่นเดียวกับสาวกในธรรมวินัยนี้ก็มีหลายระดับ ตั้งแต่อรหันต์ อนาคามี สกทาคามี โสดาบัน แม้โคตัวสุดท้ายที่ไม่เคยเห็นนายโคบาลก็ยังไปถึงความสวัสดี เพราะปฏิบัติตามโคที่ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ เช่นเดียวกัน เราในปัจจุบันแม้ไม่เห็นพระพุทธเจ้า แต่ถ้าปฏิบัติดีตามรุ่นพี่ ๆ ก็สามารถถึงฝั่งโดยปลอดภัยได้เช่นกัน “…โลกนี้และโลกหน้าเราผู้รู้อยู่ ประกาศดีแล้ว เราเป็นผู้ตรัสรู้เอง ทราบชัดซึ่งสรรพโลก ทั้งที่เป็นโลกอันมารถึงได้ ทั้งที่เป็นโลกอันมารถึงไม่ได้ ด้วยความรู้ยิ่ง จึงได้เปิดอริยมรรค อันเป็นประตูแห่งอมตะ เพื่อให้ถึงนิพพาน อันเป็นแดนเกษม กระแสแห่งมารอันลามก เราตัดแล้ว กำจัดแล้ว ทำให้ปราศจากความฮึกเหิมขึ้นแล้ว ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจงเป็นผู้มากด้วยปราโมทย์ ปรารถนาถึงธรรมอันเป็นแดนเกษมเถิด”…จูฬโคปาลสูตร