สมาธิ กับ นิวรณ์ มันเป็นของที่เข้ากันไม่ได้  อันใดอันหนึ่งอยู่ อีกอันหนึ่งต้องไป ถ้าจะอยู่ทั้ง 2 อัน ก็ต้องอยู่คนละขั้ว นิวรณ์ คือ เครื่องกางกั้น ทำให้จิตไม่รวมลงเป็นสมาธิมี 5 อย่าง คือ อุทัจจะกุกุจจะ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ วิจิกิจฉา วิธีแก้ คือ อนุสสติทั้ง 10 Time Index [05.00] นิวรณ์  [10.29] อุทธัจจะ กุกุจจะ  [20.15] กามฉันทะ  [27.22] พยาบาท  [32.24] ถีนมิทธะ  [38.25] วิจิกิจฉา  [43.50] ทางแก้ ระลึกถึงอนุสติ10