จิตเป็นประภัสสร เป็นจิตที่สว่างไสว ไม่ใช่จิตที่บริสุทธิ์ หากมีสภาวะที่เหมาะสม ก็สามารถตกผลึกจนทำให้เกิดอาสวะสั่งสม จนกลายเป็นความเศร้าหมองได้ และเมื่ออาสวะรวมเข้ากับการกระทบของผัสสะ ก็จะทำให้มีกิเลสเกิดขึ้น

เราสามารถแก้ไขได้ด้วยการชำระกิเลสออกขูดลอกอาสวะออกไป เพื่อทำให้จิตผ่องใสขึ้น เมื่อกิเลสไม่เกิด อาสวะก็ไม่สั่งสม วิธีแก้ไขก็คือ การตั้งสติเอาไว้ด้วยวิธีใดวิธีหนึ่งในอนุสสติสิบหรือด้วยสติปัฏฐานสี่ เพื่อการเข้าสู่ความเป็นกลางของใจ และความเป็นประภัสสรของจิต

ทั้งนี้จิตประภัสสรสามารถเปลี่ยนแปลงได้ บางครั้งอาจจะผ่องใส บางครั้งอาจจะเศร้าหมอง สะสมได้ทั้งบุญและบาปซึ่งเป็นเรื่องธรรมชาติของจิตที่สามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา จึงไม่ควรยึดถือทั้งจิตและใจว่าเป็นตัวเราของเราเพราะเป็นของที่มีอยู่ในโลกอยู่แล้ว ซึ่งมีคุณสมบัติแตกต่างกันไปไม่ว่าจะเป็นธาตุสี่ หรือแม้กระทั่งธรรมารมณ์ก็ตาม จึงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น ปล่อยวางลงให้ได้ เพื่อดำเนินไปให้ถึงที่สุดแห่งทุกข์ได้