เนกขัมมะ หนึ่งในอนุปุพพิกถา คือ ทางสายกลาง คือ ฌานสมาธิในขั้นต่าง ๆ ประเด็นคือ การดำริคิดนึกจะหลีกออกจากกามหรือเนกขัมมะสังกัปปะ กับการหลีกออกจากกามหรือเนกขัมมะ ไม่เหมือนกันทีเดียว แค่ตั้งจิตไว้ว่าจะต้องทำสมาธิบ้าง ได้มากบ้างน้อยบ้างฟุ้งซ่านบ้าง ยังไม่ได้สมาธิเต็มที่ แค่อยากจะทำนี่ดีมากแล้ว 

..รู้อยู่ว่าเนกขัมมะเป็นทางไปสู่ความสำเร็จ รู้อยู่ว่ามรรคแปดทำให้ไปสู่นิพพานพ้นจากความทุกข์ได้ แต่จิตทำไมไม่แล่นไป ฝึกสิ ทำให้มาก คือ ใคร่ครวญโดยแยบคาย ให้เห็นโทษของกามมีมาก แต่โทษของเนกขัมมะมีน้อย ประโยชน์ของมันมากจริง ๆ ทั้งเป็นความสงบระงับเย็น ความที่จะดับโทษของกามได้ และยังเป็นไปเพื่อสัมโพธิ                               

..มาตามทางให้ถูกใช้ปัญญาเป็นยาใส่ไปในจิตใจของเรา ร่างกายมีแต่จะเสื่อม คิดจะพึ่งหมอพึ่งยา ร่างกายมันมีวันหมดอายุ แล้วคุณจะพึ่งอะไร การหลีกออกจากกาม หรือเนกขัมมะเท่านั้นจะเป็นทางออกเป็นที่พึ่งเดียวของเรา..