ในเอพิโสดนี้ ยังอยู่ในซีรีส์หัวข้อแม่บทที่อธิบายในเรื่องของ “อริยมรรคมีองค์ 8” ที่ได้สงเคราะห์แจกแจงจัดตามหมวดหมู่ 3 อย่าง คือ ศีล สมาธิ ปัญญา ในที่นี้จึงนำหัวข้อของ “สัมมากัมมันตะ” อันเป็นเรื่องของศีล ขึ้นที่ต่อมาจากสัมมาวาจา

“กัมมันตะ” แปลว่า การกระทำทางกาย ซึ่งเป็นการกระทำแบบไหนที่จะทำให้เกิดการสลัดแอก สลัดเครื่องร้อยรัด กำจัดความยึดถือจากจิตใจของเราลงไปได้

แนวทางคือการตั้งเจตนา 3 อย่าง คือ เจตนาไม่ฆ่า เจตนาไม่ถือเอาทรัพย์อันเจ้าของไม่ได้ให้ และเจตนาเว้นจากการประพฤติผิดในกามและการผิดจารีต โดยได้เปรียบเทียบส่วนเหมือนส่วนต่างของ สัมมากัมมันตะ และ มิจฉากัมมันตะ อธิบายในรายละเอียดของความหมายในแต่ละอย่าง ๆ พร้อมทั้งอานิสงส์/ผลที่ได้รับ และกรณีตัวอย่าง

“ลองใคร่ครวญพิจารณาดูให้ดี สมมุติว่าเราไม่ได้มีเจตนาที่จะทำ เช่น ขับรถชนสุนัขตาย แล้วมันจะผิดศีล ผิดสัมมากัมมันตะหรือไม่? ก็ขึ้นอยู่ที่ว่าคุณตั้งใจที่จะเว้นไว้ตั้งแต่แรก หรือไม่? เพราะการที่มีเจตนาที่จะเว้นอยู่ตลอด ๆ จนเป็นปกตินั้น มันก็ไม่ผิดศีล 5 อยู่แล้ว ตรงนี้สำคัญ คุณต้องระลึกถึงเจตนาตรงนี้ให้ได้

และใน สัมมากัมมันตะ จะต้องมี สัมมาทิฏฐิมาแทรกอยู่ด้วยแล้วเลย ถ้าลืมระลึกนึกถึงไป ก็เผลอสติ แต่ถ้าระลึกนึกถึงได้ ก็มีสัมมาสติแทรกมาอยู่ด้วยกับในสัมมากัมมันตะนี้ด้วยแล้วเลย”

แนะนำรับฟังเพิ่มเติมได้ที่ Playlists: ใต้ร่มโพธิบท S08E21 , S08E20 , เข้าใจทำ (ธรรม) S07E28