ในเอพิโสดนี้ ยังเป็นเรื่องราวที่ต่อมาจากการปรารภเหล่าภิกษุผู้ใคร่จะสึก จึงเป็นเหตุให้พระพุทธเจ้าตรัสสอนถึงเรื่องของกาม ที่มีความสุขน้อย แต่มีทุกข์มาก แล้วยกชาดกขึ้นมาแสดง จากเอพิโสดที่แล้ว ได้กล่าวอ้างอิงถึง “มันธาตุราชชาดก” ไว้ จึงยกขึ้นมาให้ได้ฟังกันโดยในเนื้อหารายละเอียด เมื่อครั้งที่พระพุทธเจ้าทรงเสวยพระชาติเป็นพระเจ้ามันธาตุราช ทรงเพรียบพร้อมไปด้วยองค์ประกอบของพระเจ้าจักรพรรดิ ครองราชสมบัติปกครองในมหาทวีปทั้ง 4 ในสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา ไปจนถึงชั้นดาวดึงส์ แต่ก็ยังพ่ายแพ้ให้แก่กามตัณหา เนื่องจากความที่ไม่รู้จักพอ และด้วยการพ่ายแพ้นี้เอง จึงเป็นเหตุให้ทรงรู้โทษและวิธีละออกจากกามได้ แล้วหันมาสั่งสมบารมีเพื่อการบรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณต่อไป

และเรื่องที่ 2 ที่ได้ยกมาประกอบ ก็คือ “กามชาดก” ว่าด้วยกามและโทษของกาม ปรารภพระพุทธเจ้าเมื่อครั้งที่เสวยพระชาติเป็นมาณพบัณฑิต ได้มาถวายการรักษาพระราชาผู้ทรงตกอยู่ในอำนาจตัณหาจนล้มป่วย ให้หายรอดพ้นได้ด้วยปัญญา

อรรถกถา กามชาดก

“…บรรดาความอิ่มทั้งหลาย ความอิ่มด้วยปัญญาประเสริฐ เพราะผู้อิ่มด้วยปัญญานั้น ย่อมไม่เดือดร้อนด้วยกามทั้งหลาย คนผู้อิ่มด้วยปัญญา ตัณหาย่อมกระทำให้อยู่ในอำนาจไม่ได้

ไม่พึงสั่งสมกามทั้งหลาย พึงเป็นผู้มีความปรารถนาน้อย ไม่มีความละโมบ บุรุษผู้มีปัญญาเปรียบด้วยมหาสมุทร ย่อมไม่เดือดร้อนเพราะกามทั้งหลาย

…พิจารณาด้วยปัญญาแล้ว ละทิ้งส่วนแห่งกามเสีย ย่อมถึงความสุข ถ้าพึงปรารถนาความสุขทั้งปวงก็พึงละกามทั้งปวงเสีย”

แนะนำรับฟังเพิ่มเติมได้ที่ Playlists: นิทานพรรณนา S02E29