กระแสโลกมันก็เป็นอย่างนี้ ทำให้เราสุขบ้างทุกข์บ้าง นี้เป็นธรรมดา ผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งความทุกข์ความสุขมันมีเป็นธรรมดา เราจึงควรที่จะต้องฝึกจิตของเรา ข่มจิตให้ได้ บังคับจิตให้ได้ ฝึกจิตให้ได้ จิตที่ฝึกดีแล้วจะนำความสุขอันเกษมมาให้ เรื่องนี้มันธรรมดา ด่าว่า ชมสรรเสริญ สุขทุกข์นี้มันเป็นธรรมดา ร้อนก็มีหนาวก็ต้องมี อันนี้มันธรรมดา หยาบคายสุภาพมีเป็นธรรมดา ปัญหาคือเราจะรักษาจิตของเราอย่างไร

พระพุทธเจ้าขนาดว่าสร้างบุญกุศลมามากมายขนาดนี้ ก็ยังเจอผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งความไม่น่าพอใจบ้าง ตรงนี้แหละที่ทำให้คำสอนของพระพุทธเจ้า เรื่องราวที่เรามาศึกษาอยู่ มันจึงมีความจำเป็นมาก เพราะบางทีเราควบคุมเหตุปัจจัยภายนอกไม่ได้ จะให้มันเป็นผัสสะแบบนี้ ให้เกิดเรื่องราวแบบนั้น เรื่องราวแบบนั้นอย่าเกิด เราควบคุมไม่ได้ บางครั้งบางคราวมันเกินเหตุปัจจัย แต่มันเป็นกระแสของมันอย่างนี้ มันมาแบบนี้ จะให้ทำอย่างไร…เราก็จึงต้องฝึกควบคุมใจ