ช่วงไต่ตามทาง: เห็นตนดีกว่าผู้อื่น

  • คุณแชมป์ ได้ฟังรายการธรรมะรับอรุณประมาณ 1 เดือน สังเกตเห็นทิฏฐิของตนว่า ชอบเพ่งโทษผู้อื่น เห็นว่าตนดีกว่าผู้อื่น พูดไม่รักษาน้ำใจผู้อื่น จิตใจแข็งกระด้าง
  • หลังจากได้ฟังธรรมะจากหลายช่องทาง หลายครูบาอาจารย์ ทำให้เกิดความเข้าใจ เกิดปัญญา จิตใจนุ่มนวลลง มีเมตตากรุณา มีความเห็นอกเห็นใจผู้อื่นมากขึ้น
  • การฟังธรรมะ ทำให้เกิดการพัฒนาปรับปรุงภายในจิตของตนเองได้ ทำให้เกิดประโยชน์ต่อตน ผู้อื่น และทั้งสองฝ่าย

ช่วงปรับตัวแปรแก้สมการ: “การระวังความคิด”

  • อยู่คนเดียวให้ระวังความคิด อยู่กับมิตรให้ระวังวาจา

การระวังความคิด

  • แม้อยู่คนเดียวก็ต้องระวังความคิด
  • การยกข้ออ้าง สร้างเหตุผล ตำหนิคนรอบข้าง โทษทุกคนยกเว้นตัวเอง มีทัศนคติลบต่อสิ่งต่าง ๆ แสดงให้เห็นว่า ไม่ได้ระวังความคิด
  • การปรุงแต่งมี 3 ทาง คือ ทางกาย วาจา ใจ

การพัฒนา-อุปสรรค

  • การพัฒนามาคู่กับอุปสรรค
  • การพัฒนาอยู่ตรงไหน อุปสรรคอยู่ตรงนั้น เช่น มีบางสิ่งเข้ามาทำให้หลุดออกจากมรรค ทำให้รู้ว่าเดินตามมรรคอยู่หรือไม่
  • จะรู้ถึงความสุขได้ ต้องผ่านทุกข์มาก่อน ต้องเห็นสิ่งที่ตรงข้ามกัน
  • จึงต้องมีการ “พัฒนาทักษะ” เพื่อให้เกิดความสำเร็จ (=ภาวนา) โดยดูวิธีการจากคนที่ทำสำเร็จมาก่อนแล้วเอามาใช้เป็นแผนในการพัฒนาของเรา (การกระทำโดยแยบคาย)

ความคิดโดยแยบคาย

  • ความคิดโดยแยบคาย (โยนิโสนมนสิการ = การทำในใจด้วยปัญญาอันแยบคาย)
  • ทุกความคิดไม่ใช่ว่าดีหมดหรือเสียหมด
  • ความคิดที่ดี = ความคิดที่เกิดประโยชน์โดยแยบคาย
  • ความคิดไม่ดี = ความคิดที่บั่นทอนความแยบคาย ให้สูญเสียกำลังใจ

อิทธิบาท 4 กับ การระวังความคิด
ฉันทะ = ความคิดที่ทำให้เกิดความมั่นใจว่าต้องทำตามเป้าหมายนั้นได้
วิริยะ = ความคิดที่ทำให้เกิดความเพียร กำจัดสิ่งที่เป็นอกุศลในการทำเป้าหมายนั้น
จิตตะ = ความคิดใส่ใจในเป้าหมาย, เหนี่ยวนำความสำเร็จที่ต้องการให้เกิดขึ้นมา
วิมังสา = ความคิดที่จะพัฒนาปรับปรุงเป้าหมายให้ดีขึ้น

โดยสรุป:

  • การระวังความคิด ต้องระวังทั้งสองด้าน ทั้งความคิดด้านลบและความคิดด้านบวก
  • ให้นำหลักอิทธิบาท 4 มาพัฒนาวิธีการอันแยบคายที่จะให้เป้าหมายเกิดความสำเร็จขึ้นมาและลงมือทำ

Tstamp

[06:30] ไต่ตามทาง: เห็นตนดีกว่าผู้อื่น
[16:00] พุทธภาษิต เรื่อง “ทรงค้นพบทางเก่า”
[17:50] ปรับตัวแปรแก้สมการ: การระวังความคิด
[28:00] การพัฒนาและอุปสรรค
[43:13] โยนิโสมนสิการ
[43:25] อิทธิบาท 4 กับ การระวังความคิด