ช่วงไต่ตามทาง: เห็นตนดีกว่าผู้อื่น
- คุณแชมป์ ได้ฟังรายการธรรมะรับอรุณประมาณ 1 เดือน สังเกตเห็นทิฏฐิของตนว่า ชอบเพ่งโทษผู้อื่น เห็นว่าตนดีกว่าผู้อื่น พูดไม่รักษาน้ำใจผู้อื่น จิตใจแข็งกระด้าง
- หลังจากได้ฟังธรรมะจากหลายช่องทาง หลายครูบาอาจารย์ ทำให้เกิดความเข้าใจ เกิดปัญญา จิตใจนุ่มนวลลง มีเมตตากรุณา มีความเห็นอกเห็นใจผู้อื่นมากขึ้น
- การฟังธรรมะ ทำให้เกิดการพัฒนาปรับปรุงภายในจิตของตนเองได้ ทำให้เกิดประโยชน์ต่อตน ผู้อื่น และทั้งสองฝ่าย
ช่วงปรับตัวแปรแก้สมการ: “การระวังความคิด”
- อยู่คนเดียวให้ระวังความคิด อยู่กับมิตรให้ระวังวาจา
การระวังความคิด
- แม้อยู่คนเดียวก็ต้องระวังความคิด
- การยกข้ออ้าง สร้างเหตุผล ตำหนิคนรอบข้าง โทษทุกคนยกเว้นตัวเอง มีทัศนคติลบต่อสิ่งต่าง ๆ แสดงให้เห็นว่า ไม่ได้ระวังความคิด
- การปรุงแต่งมี 3 ทาง คือ ทางกาย วาจา ใจ
การพัฒนา-อุปสรรค
- การพัฒนามาคู่กับอุปสรรค
- การพัฒนาอยู่ตรงไหน อุปสรรคอยู่ตรงนั้น เช่น มีบางสิ่งเข้ามาทำให้หลุดออกจากมรรค ทำให้รู้ว่าเดินตามมรรคอยู่หรือไม่
- จะรู้ถึงความสุขได้ ต้องผ่านทุกข์มาก่อน ต้องเห็นสิ่งที่ตรงข้ามกัน
- จึงต้องมีการ “พัฒนาทักษะ” เพื่อให้เกิดความสำเร็จ (=ภาวนา) โดยดูวิธีการจากคนที่ทำสำเร็จมาก่อนแล้วเอามาใช้เป็นแผนในการพัฒนาของเรา (การกระทำโดยแยบคาย)
ความคิดโดยแยบคาย
- ความคิดโดยแยบคาย (โยนิโสนมนสิการ = การทำในใจด้วยปัญญาอันแยบคาย)
- ทุกความคิดไม่ใช่ว่าดีหมดหรือเสียหมด
- ความคิดที่ดี = ความคิดที่เกิดประโยชน์โดยแยบคาย
- ความคิดไม่ดี = ความคิดที่บั่นทอนความแยบคาย ให้สูญเสียกำลังใจ
อิทธิบาท 4 กับ การระวังความคิด
ฉันทะ = ความคิดที่ทำให้เกิดความมั่นใจว่าต้องทำตามเป้าหมายนั้นได้
วิริยะ = ความคิดที่ทำให้เกิดความเพียร กำจัดสิ่งที่เป็นอกุศลในการทำเป้าหมายนั้น
จิตตะ = ความคิดใส่ใจในเป้าหมาย, เหนี่ยวนำความสำเร็จที่ต้องการให้เกิดขึ้นมา
วิมังสา = ความคิดที่จะพัฒนาปรับปรุงเป้าหมายให้ดีขึ้น
โดยสรุป:
- การระวังความคิด ต้องระวังทั้งสองด้าน ทั้งความคิดด้านลบและความคิดด้านบวก
- ให้นำหลักอิทธิบาท 4 มาพัฒนาวิธีการอันแยบคายที่จะให้เป้าหมายเกิดความสำเร็จขึ้นมาและลงมือทำ
Tstamp
[06:30] ไต่ตามทาง: เห็นตนดีกว่าผู้อื่น
[16:00] พุทธภาษิต เรื่อง “ทรงค้นพบทางเก่า”
[17:50] ปรับตัวแปรแก้สมการ: การระวังความคิด
[28:00] การพัฒนาและอุปสรรค
[43:13] โยนิโสมนสิการ
[43:25] อิทธิบาท 4 กับ การระวังความคิด