โจทก์ คือ ผู้ยื่นฟ้องคดีต่อศาล ที่เชื่อว่าตนเองได้รับความเสียหาย หรือถูกละเมิด และต้องการการเยียวยาจากฝ่ายที่ถูกฟ้อง ซึ่งเรียกว่า "จำเลย" โจทก์มีหน้าที่นำเสนอหลักฐานเพื่อพิสูจน์ข้อเท็จจริงที่กล่าวอ้าง การโจทก์ในทางพุทธศาสนาหมายถึงการกล่าวหาหรือการตำหนิผู้อื่น ในที่นี้จะเทียบเคียงให้เข้าใจในนัยยะทางพุทธศาสนาหากมีการโจทก์หรือถูกโจทก์ในชีวิตประจำวันจะต้องทำอย่างไร โดยจะแบ่งไว้ 2 ส่วนคือส่วนของผู้โจทก์ และผู้ถูกโจทก์ ดังนี้ ผู้โจทก์ต้องมีข้อพิจารณา 5 ประการ ดังนี้ ต้องมีกายบริสุทธิ์ ต้องมีวาจาบริสุทธิ์ ต้องมีจิตเมตตา ต้องมีความเป็นพหูสูต ต้องจำและวินิจฉัยบทสวดพระปาติโมกข์ได้ถูกต้อง(ในทางโลกต้องรู้กฎหมายอย่างละเอียดรอบคอบ) คุณสมบัติของผู้โจทก์ ต้องตั้งอยู่ในธรรม 5 ประการนี้คือ กล่าวโดยกาลอันควร ไม่กล่าวด้วยกาลไม่ควร กล่าวด้วยคำจริง ไม่กล่าวด้วยคำไม่จริง กล่าวด้วยคำสุภาพ ไม่กล่าวด้วยคำหยาบ กล่าวด้วยคำที่ก่อประโยชน์ ไม่กล่าวด้วยคำที่ไร้ประโยชน์ มีเมตตาจิตกล่าว ไม่มุ่งร้ายแล้วกล่าว หากผู้โจทก์มีคุณสมบัติตาม 10 ประการข้างต้นนี้จะไม่เดือดร้อนจากการโจทก์ของตน คุณสมบัติของผู้ถูกโจทก์ ต้องตั้งอยู่ในธรรม 5 ประการนี้คือ ความจริง คือตั้งไว้ในความจริง ความไม่ขุ่นเคือง คือถ้าเราถูกโจทก์ก็อยู่ขุ่นเคือง การโจทก์นั้นหากผู้โจทก์และผู้ถูกโจทก์ตั้งอยู่ในธรรมทั้ง 2 ฝ่ายก็จะนำไปสู่การพัฒนาปรับปรุงแก้ไขในสิ่งที่ทำไม่ถูกให้กลายเป็นสิ่งที่ถูกต้องขึ้นมาได้