1X
ช่วงไต่ตามทาง: พี่น้องทะเลาะกัน
- พี่ชายน้องชายทะเลาะกันเรื่องการทำธุรกิจ และทรัพย์สิน เป็นคดีความกัน ไม่คุยกัน
- แต่ละฝ่ายต่างมีเหตุผล แล้วใช้เหตุผลนั้นเป็นเงื่อนไขให้เกิดข้อจำกัด เกิดความหวงกั้น บีบคั้น ทำให้อีกฝ่ายอึดอัด
ช่วงปรับตัวแปรแก้สมการ
- กฎหมายเป็นเครื่องมือยุติปัญหา แต่ธรรมะเป็นเครื่องมือลดการมีเงื่อนไขที่ทำให้เกิดข้อจำกัดของแต่ละคน ที่ทำให้เกิดการบีบคั้น ความหวงกั้น ทำให้เกิดเรื่องราวตามมา เช่น การด่า การอ้างการทำชั่วเพื่อทำความดี การทำสงคราม
- โลกที่มีเงื่อนไข = โลกที่ประกอบด้วยกาม (กามโลก) มีกามเป็นเครื่องผูก เครื่องก่อ เครื่องบีบคั้น เครื่องบังคับให้ทำ
- ในกามโลก มาร (ผู้ล้างผลาญความดี เช่น กิเลสมาร เทวบุตรมาร) จะเปลี่ยนเหตุผลของแต่ละคน ให้เป็นเงื่อนไข ข้อจำกัด ข้อผูกมัด ทำให้เกิดการบีบคั้น หวงกั้น
“พรหมวิหาร” เป็นเครื่องมือของพรหมโลก
- พรหมวิหาร เป็นเครื่องมืออกจากกามโลกได้ เพราะไม่มีเงื่อนไข ไม่มีข้อจำกัด ไม่มีการบีบคั้น เป็นโลกที่มารไปไม่ถึง เมื่อจิตเราไม่ถูกบีบคั้น ก็จะไม่ไปบีบคั้นผู้อื่น ผู้อื่นก็จะรู้สึกโล่งโปร่ง ความมีเงื่อนไขของเขาก็จะลดลง ทางออกอื่นก็จะปรากฏขึ้น สถานการณ์ก็จะคลี่คลายได้
- ลักษณะของพรหมวิหาร คือ
- ไม่มีเงื่อนไข
- ไม่มีประมาณ ทั้งปริมาณและเวลา
- ไม่เว้นใครไว้
- ระดับของการเจริญพรหมวิหาร
- ทางกาย = ให้ทาน ช่วยเหลือทางการกระทำ
- ทางวาจา = พูดดี ให้เกิดความรัก ความสามัคคี ความเห็นอกเห็นใจกัน
- ทางใจ = จิตใจเราตั้งไว้ด้วยเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา
- พรหมวิหาร 4 ได้แก่
- เมตตา = ความรัก ความปรารถนาดี เช่น แม่รักลูก ตรงข้ามกับความโกรธ ความอาฆาต ความไม่พอใจ
- กรุณา = ปรารถนาให้ผู้อื่นพ้นทุกข์ เช่น นายพรานลดคันศรธนูไม่ฆ่ากวาง ตรงข้ามกับความคิดปองร้าย
- มุทิตา = ยินดีกับความสุขของผู้อื่น เช่น นายพรานยินดีกับกวางที่ยังมีชีวิตอยู่ ตรงข้ามกับความอิจฉาริษยา
- อุเบกขา = วางเฉย ต่อเมตตา กรุณา มุทิตา ตรงข้ามกับความด้านชา
- พรหมวิหาร ต้องมาด้วยกันทั้ง 4 อย่าง ขาดอันใดอันหนึ่งไม่ได้ ประกอบกันทั้งทางกาย ทางวาจา และทางใจ ทั้งต่อหน้าและลับหลัง
การรักษาตนไม่ให้ตกเป็นเครื่องมือของมารได้ชื่อว่ารักษาผู้อื่นด้วย
- เปรียบเหมือนนักแสดงกายกรรมต่อตัว ทุกคนต้องคอยรักษาน้ำหนักของตัวเองเพื่อให้คนอื่นทรงตัวอยู่ได้
- หากจิตใจเราปราศจากเงื่อนไข ไม่มีขอบเขต ไม่มีความหวงกั้น ไม่มีความบีบคั้น รักษาตัวไม่ให้ตกไปเป็นเครื่องมือของมาร โดยใช้เครื่องมือของพรหม คือ พรหมวิหาร 4 ในการรักษาตน (ปฏิบัติธรรม ประพฤติตามธรรม เสพธรรมคือพรหมวิหาร เจริญธรรมทำให้มากซึ่งธรรมะ) ได้ชื่อว่ารักษาผู้อื่นด้วย ผู้อื่นก็จะไม่ได้รับการเบียดเบียน แต่ได้รับความเมตตา ความรักใคร่เอ็นดูจากเรา จิตเขาก็จะมีกระแสแห่งพรหมวิหารนี้ด้วย ทำให้จิตใจเขาชุ่มเย็น ความมีเงื่อนไข และข้อจำกัดของเขาจะลดลง ทางออกอื่นก็จะปรากฏขึ้น
- การเป็นฝ่ายเริ่มมีเมตตามีอุเบกขาก่อน ไม่ใช่การยอมให้เขาฉกฉวยประโยชน์ แต่เป็นการไม่ยอมตกเป็นทาสของมาร เป็นการปลดพันธนาการของตัวเองจากอำนาจของมารให้มาทำความดีได้อย่างไม่มีเงื่อนไข เป็นอิสระจากมาร เป็นการอยู่เหนือมาร
- ให้หยุดทำความชั่วโดยเอาความดีมาเป็นข้ออ้าง เพราะเป็นการใช้เครื่องมือมาร ตกเป็นทาสของมาร
โดยสรุป:
ในโลกที่มีความวุ่นวาย ไม่สงบ หาทางออกไม่ได้ “เมตตา” จึงเป็นคำตอบ เมตตาในที่นี้ หมายรวมถึง กรุณา มุทิตา และอุเบกขาด้วย “พรหมวิหาร” สามารถเปลี่ยนศัตรูให้เป็นมิตร เปลี่ยนทางตันให้เป็นโอกาส เปลี่ยนอันตรายให้เป็นความแคล้วคลาด เปลี่ยนคนพาลให้เป็นบัณฑิต เปลี่ยนความอิจฉาให้เป็นการอนุโมทนา เปลี่ยนความกลัวให้เป็นความกล้า เปลี่ยนความน่ากลัวให้เป็นความสวยงามได้
Timeline
[05:58] ไต่ตามทาง: พี่น้องทะเลาะกัน
[11:32] พุทธภาษิต เรื่อง พระพุทธเจ้าพระองค์หน้าก็ทรงเป็นเช่นพระองค์นี้
[13:53] ปรับตัวแปรแก้สมการ
[23:25] เครื่องมือออกจากกามโลก
[27:54] ลักษณะ และระดับของพรหมวิหาร
[45:05] พรหมวิหาร 4
[53:00] เมตตา คือ คำตอบ