ประวัติความเป็นมาและบุพกรรมในชาติก่อน การบรรลุธรรม และความเป็นเอตทัคคะของ นางขุชชุตตรา  พระนางสามาวดี  (พระไตรปิฎกเล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ 12: อังคุตตรนิกาย เอกกนิบาต เอตทัคควรรค ข้อที่ 260-261) นางขุชชุตตรา เอตทัคคะในฝ่ายผู้แสดงธรรม นางขุชชุตตราเป็นหญิงรับใช้คนหลังค่อมของพระนางสามาวดี อัครมเหสีของพระเจ้าอุเทน เป็นเอตทัคคะผู้เป็นเลิศกว่าอุบาสิกาทั้งปวงในด้านการแสดงธรรม นางได้ฟังธรรมที่พระพุทธเจ้าแสดงแล้วบรรลุโสดาปัตติผล พระนางสามาวดีจึงให้นางเป็นผู้สอนธรรมที่ได้ฟังมานั้นแสดงแก่ตนและหญิงบริวาร 500 คน  นางขุชชุตตราจึงมีหน้าที่ฟังธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงแล้วมาแสดงธรรมต่อ เพราะด้วยความที่ได้เคยถวายมาลัยใช้เป็นที่รองบาตรที่ร้อนแก่พระปัจเจกพุทธเจ้า และเพราะเหตุแห่งการอุปัฏฐากพระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลาย ที่ได้กระทำมาในกาลก่อน ทำให้นางเป็นผู้มีปัญญามาก เป็นพหูสูต พระนางสามาวดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้อยู่ด้วยเมตตา เพราะด้วยความที่พระนางสามาวดี อัครมเหสีของพระเจ้าอุเทน เป็นผู้มีความเสื่อมใสศรัทธาในพระพุทธเจ้าเป็นอย่างมาก จึงถูกพระนางมาคันทิยา อัครมเหสีอีกคนของพระเจ้าอุเทน ผู้ซึ่งผูกอาฆาตต่อพระพุทธเจ้า กลั่นแกล้ง ใส่ความสาระพัด แต่พระนางก็รอดพ้นมาได้ด้วยอานุภาพแห่งเมตตา สุดท้ายพระนางก็ต้องชดใช้กรรมเก่าที่เคยได้ทำมา ถูกเผาทั้งเป็นพร้อมด้วยหญิงบริวาร แต่แม้ขณะเมื่อไฟกำลังลุกลามนั้น พระนางก็ก็มีสติมั่นคงไม่หวั่นไหว ให้โอวาทแก่หญิงบริวาร ให้เจริญเมตตาไปยังบุคคลทั่ว ๆ ไป แม้ในพระนางคันทิยา ให้ทุกคนมีสติ ไม่ประมาท ให้มีจิตตั้งมั่นในเวทนาปริคคหกัมมัฏฐานอย่างมั่นคง ก่อนที่จะถูกไฟเผาถึงแก่กรรม ทำให้บางคนก็บรรลุ อนาคามิผล[...]